Patrick* (62) is jarenlang opgenomen geweest op verschillende psychiatrische afdelingen. Door de jaren heen heeft hij de psychiatrische zorg zien verslechteren. Vooral tijdens gedwongen opnames op de gesloten afdelingen voelde hij zich vaak onbegrepen. Bovendien gaf de dwangmedicatie hem een opgesloten gevoel. Het was soms nog beklemmender dan in een gevangenis.
‘’Vroeger waren er meer open afdelingen. Daar heerste een rustige sfeer, er waren voldoende activiteiten en er was een nachtdienst. Ik voelde me gesteund en verzorgd. En dat is belangrijk, want ik heb vierentwintig uur per dag zorg nodig. Dat is altijd al zo geweest, sinds mijn schooltijd. Door de vermaatschappelijking zijn veel open woonafdelingen van de GGZ nu echter verdwenen. Dat is een ramp, want gesloten afdelingen werken voor mij doorgaans niet.
Verdraaide feiten
Je hebt als patiënt bij een dwangopname weinig rechten. Bovendien word je soms op basis van verdraaide feiten opgenomen. En het kan gebeuren dat je zonder aanleiding dwangmedicatie krijgt voorgeschreven. Zo zag ik tijdens één van mijn vrijwillige opnames pas na zes weken voor het eerst een dokter. Ik was al die weken rustig geweest, maar tijdens dat gesprek was de arts continu afgeleid door telefoontjes. Omdat hij maar een halfuur tijd voor mij had vertelde ik steeds gejaagder mijn verhaal . Daaruit trok hij de conclusie dat ik heel onrustig was en daarom schreef hij me heftige medicatie tegen schizofrenie voor. Door die medicatie ging ik totaal door het lint.
“In zekere zin ben je door die dwangmedicatie
nog meer opgesloten dan in een gevangenis.”
Risico’s van medicatie
Het viel me telkens weer op hoe makkelijk patiënten medicatie krijgen voorgeschreven. Ik vraag me af of dat gestimuleerd wordt vanuit de overheid of vanuit de farmaceutische industrie. Als ze nodig zijn ben ik blij dat ze er zijn, maar bij mij werkten ze averechts en dacht ik dat ze me wilden vergiftigen en martelen. De behandeling met soms verkeerde medicijnen kan soms verschrikkelijke gevolgen hebben, niet alleen voor de patiënt zelf: regelmatig hoor je dat een patiënt zo wanhopig was van de dwangmedicatie dat hij of zij, enkel en alleen daardoor, ernstig gewelddadig werd om maar een einde te maken aan de spuiten en om die reden zelf een gevangenisverblijf “regelde” om maar van de medicatie verlost te worden. Dat laatste lees je nooit in de media.
Wisselend personeel
De kwaliteit van de behandeling hangt ook sterk af van het personeel. Sommige verpleegkundigen zijn hartstikke aardig en flexibel. Die vinden het prima om ’s morgens al een kop koffie voor je te zetten, buiten het rooster om. En er was ook een maatschappelijk werker die me hielp bij het zetten van nieuwe carrièrestappen. Dergelijk maatwerk helpt me verder, omdat ik dan kan vertrouwen op de band die we hebben. Maar binnen gesloten instellingen is dat een zeldzaamheid. Je wordt continu beroofd van je vrijheden. De ene medewerker moedigde me bijvoorbeeld aan om te schilderen. Vervolgens werden echter mijn spullen afgepakt door een andere medewerker, omdat die vond dat ik op mijn kamer niet mocht schilderen.
“Hulpverleners vragen niet door en begrijpen me niet.”
Stigma
Ik voel me niet gehoord en serieus genomen. Dat heeft alles te maken met het stigma dat rust op de psychiatrie. Doordat ik me schaam, kan ik ook voor hulpverleners niet inzichtelijk maken wat mijn hulpvraag is. Ze vragen niet door en begrijpen me niet. Ook bij het vinden van werk ondervind ik weerstand. Mensen denken dat ik dingen verzin en er staan leugens in mijn dossier. Oude vrienden willen nu niks meer met me te maken hebben omdat ik een bepaald label heb. Zo word ik op allerlei manieren door de psychiatrie benadeeld.
Zorgverschraling
De meeste ambulante teams werken alleen tijdens kantoortijden, terwijl ik vaak ´s nachts in een crisis zit. Vroeger had je op elke afdeling een nachtdienst. Dat was voor mij beter. Je kan het systeem tegenwoordig rustig een brandweer noemen, die alleen tussen negen en vijf een brand mag blussen. Ook is er nu minder specialisatie in de GGZ. De regio waar je in woont, bepaalt welke behandeling je krijgt. In de ene regio krijg je geen klinische autisme behandeling meer en elders worden alleen cliënten uit hun eigen regio behandeld. Ook vind ik het jammer dat er nu geen herstellingsoorden en therapeutische gemeenschappen meer zijn.”
*Omwille van privacy zijn namen en herkenbare details aangepast.