“Ik, John* (51), had op mijn achtste mijn eerste depressieve verschijnselen. Dit was na een verhuizing in een gevoelige periode van een stadje naar een dorp. Mijn opa was dat jaar ook overleden. Ik voelde me toen zeer ongelukkig in dit dorp en mensen die mij nog kenden uit de vorige woonplaats zeiden ook dat ik heel stil was geworden. Ik had het gevoel dat mijn ontwikkeling mij afgepakt was… De school liep ook ver achter en ik had minder keuzes.
Eerste psychose
Mijn eerste psychose kwam op mijn 25e, gevolgd door zo’n zware depressie dat ik op de psychiatrische dagbehandeling kwam. Nu kijk ik er heel anders tegenaan, maar destijds dacht ik: ”ik word gek”. Ik had geen enkel doel in mijn leven en deed niet veel. Mijn behandelaren adviseerden me om mijn leven meer richting te geven en zelfstandig te gaan wonen. Toen ik op mezelf ging wonen, ben ik achteraf te snel in een relatie gestapt en getrouwd. Mijn ex en ik hadden samen een succesvol bedrijf in het geven van computertrainingen en ontwikkelen van software, maar toen zij daaruit stapte ging het mis. Ik had geen doel meer, miste een sparringpartner en kon niet tegen het alleen zijn. Na vier jaar zijn we gescheiden.
Na de scheiding
De jaren direct na mijn scheiding heb ik in verschillende sectoren gewerkt als ICT, dienstverlening, metaal en techniek en agrarisch groen. Eerst was ik CNC-draaier bij een bedrijf waar ik via een vriend binnen kwam. Na een jaar kwam ik daar in een diepe depressie. Misschien had het te maken met het geestdodende werk dat ik daar deed. Ik belandde weer in dagbehandeling en dat heeft zo’n 2,5 jaar geduurd. Tijdens die periode heb ik ook mijn huidige coach leren kennen, die eerder mijn moeder al had geholpen. Er ontstonden op een gegeven moment hevige spanningen tussen het gezin waarin ik opgegroeid was en mij. Door een enorme gevoel van woede en onmacht. Door de bemiddeling van mijn coach is alles weer in rustiger vaarwater gekomen. De standaard GGZ bleef daar in mijn beleving in gebreke, omdat ze mijn ouders en broer en zus met veel vragen lieten zitten.
Ervaringen in de GGZ
In de jaren die volgden heeft mijn coach altijd de kloof tussen de persoonlijke psychische problemen en de vaak afstandelijke standaard GGZ weten te overbruggen. Door er te zijn, en structuur te geven, en vanuit de cliënt te denken en handelen. Mijn ervaringen met reguliere GGZ waren vaak discontinu, en er werd ook niet echt naar een praktisch doel gewerkt. Ik zag hoe projecten die goed werkten zonder voor mij duidelijke redenen stoppen. Of cliënten ‘gezond’ verklaard worden en daarna zelfmoord plegen.
Leegte
Op privégebied kwam ik in de jaren na mijn scheiding in een soort vacuüm terecht en nam weer contact op met een vrouw die toen ik zestien was voor het eerst had ontmoet. Het was vooral de herinnering aan de ‘kosmische’ ervaring van die eerste ontmoeting die mij ertoe dreef weer contact op te nemen. We hadden ook als student wel contact gehad met elkaar en dat voelde goed, en het was volgens mij ook wederzijds, maar er is nooit iets uitgegroeid. Dat kwam van mijn kant gezien vooral ook omdat ik het gevoel had niet goed genoeg voor haar te zijn. Ik wees mezelf af, en zette haar op een voetstuk. Hierdoor maakte ik ook in mijn eerste studiejaar een depressie door en moest een jaar overdoen.
Nadat hernieuwde contact na vijftien jaar en diverse mediamieke ervaringen vooral ook met betrekking tot haar, en ook wel het volgen van boeddhistische lessen, raakte ik me bewust van mijn hoge sensitiviteit en dat er meer is tussen hemel en aarde. Direct na mijn scheiding, in de spaarzame ontmoetingen met haar was het soms alsof ik in de spiegel van mijn ziel keek, maar het botste ook meer dan ooit. Daardoor gingen we met ruzie uit elkaar en ik heb haar nu bijna vijftien jaar niet gesproken. Ook al is ze elke dag in mijn gedachten.
Ik weet wel dat ze inmiddels moeder is geworden en een relatie heeft. Wat ik voor haar voel is eigenlijk puur platonisch, maar gaat veel verder dan liefde voor andere mensen, dieren, natuur, dingen of plaatsen waar ik van hou. Een apart soort ‘referentie-liefde’ zou je kunnen zeggen. Ik vind mezelf vrij uniek en herkende mezelf in haar. Niet houden van haar, is als niet houden van mezelf. Zij is in zekere zin ook mijn inspiratie voor geestelijke groei. Vraag me niet hoe, maar als ik haar niet had ontmoet dan was ik nooit zover gekomen en had ook niet zoveel zielepijn ervaren, dat ook. Psychoses begonnen, of depressies eindigden soms bij ontmoetingen met haar.
Na de tweede dagbehandelingsperiode
Na de tweede dagbehandelingsperiode ging ik als zorgchauffeur aan de slag en na ruim een jaar kwam ik ook daar in geestelijke nood. Ik werd ontslagen en raakte in een depressie. Toen ik alleen nog maar op bed lag en bijna niet meer buiten kwam, kwam een vriend die ik had leren kennen in de tweede dagbehandelingsperiode, langs en vroeg of ik zin had om mee te werken bij een organisatie voor (ex-)psychiatrische cliënten in het verzorgen van onderhoud in het groen. Door het buiten werken en onder mensen te zijn met eenzelfde soort problematiek knapte ik weer op en er ontstond ook weer een verlangen voor mezelf te gaan werken. Daar is geen psycholoog of psychiater aan te pas gekomen.
Na dit vrijwilligerswerk in het groen ben ik gaan werken bij een bedrijf dat hekwerken plaatst. Het was een fijne werkgever, maar lichamelijk was het werk best zwaar. Ik heb hierna weer besloten het vak van zorgchauffeur op te pakken en ik onderhoud tuinen. Met vallen en opstaan ben ik ook weer begonnen te werken voor mezelf in het geven van bijles en trainingen, en het ontwikkelen van websites en software-systemen. Dat laatste sluit ook aan op mijn studierichting en opleidingsniveau. Hier heeft altijd mijn passie gelegen, maar door vooral concentratieproblemen lukte dat vaak niet meer. Ik mis nog steeds een sparringpartner. Daarnaast ben ik begonnen met een cursus psychologie. Dit heeft mijn interesse en geeft mij ook een doel voor de toekomst. Tevens leer ik er ook meer over mezelf en mijn omgeving.
Terugkijken
Wanneer ik terugkijk op de laatste 27 jaar met psychische problemen, dan kan ik alleen zeggen dat ik er sterker uitgekomen ben. Ik leef nu veel bewuster dan 27 jaar geleden. De standaard GGZ heeft mij wel vaak tijdelijk kunnen helpen, maar ging nooit echt door tot de kern. De kern van de oplossing in jezelf. Daar heeft mijn coach mij altijd wel mee kunnen helpen en daar heb ik ook het meest van geleerd. Al ging het soms met horten en stoten. Dat ik bij mezelf moet blijven, en de tijd moet nemen om zaken te verwerken in plaats daarvan direct te anticiperen. En dat ik leer focussen.
Ik ben er nog niet, maar wel goed op weg.”
‘Door pijn en niet krijgen wat ik wil en verwacht, leer ik het meest over mijn gehechtheden en over mijzelf, en zo kan ik groeien.’
– Charles Whitfield
*Omwille van privacy zijn namen en herkenbare details aangepast.