Twee jaar geleden stapte Nicola* (53) naar een kliniek. Ze dronk teveel alcohol en merkte dat ze daar in haar eentje geen halt aan kon geven. De behandeling was intensief en het ging niet enkel over de verslaving, maar ook over wat eronder lag. Daardoor kreeg ze de moed stil te staan bij gevoelens van pijn of verdriet en dat had een helende werking. Ze merkte dat herstel mogelijk was en begon zich daardoor steeds beter te voelen. Ze vertelt over haar jeugd en over het pad dat ze bewandeld heeft om te komen waar ze nu is.
“Het prettige gevoel dat alcohol me kon geven, ontdekte ik nadat het uitging met mijn eerste vriendje, ik was toen 28. Ik dronk wel af en toe, maar op die avond nam ik een fles rum mee naar mijn vriendin om bij haar uit te huilen. Tot die tijd waren er ook wel dieptepunten geweest en had ik manieren om tijdelijk aan de werkelijkheid te ontsnappen. Nu merkte ik hoe lekker het was om met alcohol even uit te checken en het verdriet te dempen. Daar is mijn alcoholverslaving ontstaan. Het was zo’n heftig verdriet. Als ik terugkijk op die periode besef ik dat ik bang was om verlaten te worden, om niet gezien te worden.
Als liefdevolle volwassene
Ik heb verschillende therapievormen gehad, waaronder cognitieve gedragstherapie. Dat hielp me om te begrijpen hoe mijn verslaving werkte, maar ik kwam niet bij wat daaronder lag. Tot ik twee jaar geleden bij een kliniek terechtkwam waar een intensief traject werd geboden met individuele therapie en groepstherapie. In gesprekken werd ik uitgenodigd om te voelen welke emoties er boven kwamen drijven. Samen met de behandelaar reisde ik af naar pijnlijke situaties uit het verleden en was ik daar als volwassene bij. Ik kon beschrijven wat er destijds ontbrak en me daar als liefdevolle volwassene toe verhouden. Zo weet ik nu dat zelfzorg voor mij werkt en dat ik mijn gevoel van eigenwaarde zelf kan vergroten.
“Het samengaan van de verschillende werelden waarin ik leefde
was niet altijd vanzelfsprekend.”
Ondraaglijke pijn
De behandeling maakte dat ik me durfde open te stellen voor het verdriet en de boosheid van mijn kinderen. Ik besloot er niet langer voor weg te lopen, maar te voelen hoe het was dat mijn zoon tegenover me zat en zijn verdriet uitte over mijn alcoholgebruik. Het deed ondraaglijk veel pijn. Maar het werkte voor mij als een resetknop, waardoor ik manieren begon te vinden om om te gaan met mijn verlangen naar alcohol. Ik vertelde het ook aan iedereen en er werd heel begripvol mee omgegaan. Dan werd ik bijvoorbeeld van tevoren gebeld met de vraag wat ze voor mij in huis zouden halen.
Afstand van gemeenschap
In de afgelopen jaren ben ik gaan beseffen dat ik niet altijd een goed zelfbeeld heb. Dat heeft onder andere te maken met misbruik door mijn neef, waardoor ik me schuldig en bezoedeld voelde. Mede door dat trauma ben ik afstand gaan nemen van mijn culturele gemeenschap. Aan de ene kant voelde het geborgen, aan de andere kant gebeurden er dingen waar ik het niet mee eens was. Ik was ook de eerste uit die gemeenschap die ging studeren; ik was een regelrechte uitzondering. Mijn ouders zijn daar wel in meegegroeid. Ze vonden het enerzijds lastig dat ik niet het gebruikelijke pad volgde van meisjes uit onze gemeenschap. Maar ze stimuleerden me ook om verder te leren. Mijn vader was vreselijk trots toen ik afstudeerde.
Twee werelden
Er was als het ware een discrepantie tussen twee werelden: thuis en daarbuiten. Soms had ik vriendinnetjes over de vloer en mijn ouders waren dan heel open. Ze lieten mijn vriendinnen traditionele gerechten proeven en vertelden over onze cultuur. Mijn ouders werd wel eens verweten door de gemeenschap dat ze verhollandst waren. En als familie vroeg waarom ik niet aan het huishouden bijdroeg, zeiden mijn ouders dat mijn studie belangrijker was. Tegelijkertijd vonden ze het ingewikkeld dat ik op kamers wilde gaan wonen, met alle losbandigheid die daarbij zou komen kijken. Het samengaan van de verschillende werelden waarin ik leefde was niet altijd vanzelfsprekend.
“Ik zag mijn zoons en mijn eigen leven
en voelde dat ik daar niet van weg hoefde.”
Experiment met andere therapievormen
Ik heb nieuwe inzichten gekregen en ik ben een heel eind verder gekomen. Toch merk ik dat ik er nog niet ben. Uiteindelijk is mijn zoektocht: hoe kan ik me overgeven, het vertrouwen hebben? Ik heb het gevoel dat sommige deuren in mezelf gesloten blijven en ik experimenteer nu met andere therapievormen. Zo heb ik een retraite gedaan, om te zien wat er voorbij mijn bewustzijn was. Ik zag mijn zoons en mijn eigen leven en voelde dat ik daar niet van weg hoefde. Een bijzondere en helende ervaring. Daarna voelde ik echter ook angst. Dat nam ik zo bewust in mijn lichaam waar, dat ik besefte dat de gedachten die er destijds voor zorgden dat ik alcohol gebruikte, er nog altijd waren. Maar nu waren die verschoven naar gedachten over eten. Dat ik vond dat ik chocola verdiende, of iets lekkers omdat mijn zoons thuis waren. Daar wil ik graag nog aan werken.
Ze maken zich losser
Mijn zoons en ik hebben een andere band dan ik destijds met mijn moeder. We praten vrij open over wat ons bezighoudt. Ik blijf aan mezelf werken, maar weet ook dat ik dat voor mezelf doe en niet voor mijn zoons. Doordat het beter gaat, hoeven zij er ook minder bovenop te zitten en merk ik dat zij zich losser kunnen maken. En dat vind ik heel gezond. Bovendien voel ik ruimte ontstaan om een nieuw vak te leren. Ik zou graag iets in de richting van psychotherapie willen doen. Het is een fijn gevoel iets te hebben gevonden wat me echt interesseert, wat ik leuk vind.”
* Vanwege privacyredenen zijn namen en details aangepast.