Onderzoeksartikel ‘Betekenisgeven aan psychische problematiek’ gepubliceerd
Onlangs verscheen een interessant themanummer over taal van het Tijdschrift voor Psychiatrie. De Verhalenbank Psychiatrie droeg bij aan dit nummer met een onderzoeksartikel over ervaringsverhalen die we de afgelopen jaren verzamelden.
In ons kwalitatieve onderzoek analyseerden we 25 ervaringsverhalen van mensen die als patiënt ervaring hadden opgedaan in de psychiatrie. We wilden achterhalen hoe mensen in taal betekenis geven aan hun psychische problematiek, en hoe dit hun zoektocht naar identiteit en herstel richting geeft. Daarbij keken we naar betekenisgeving als een proces dat niet alleen individueel, maar ook sociaal is: mensen bouwen voort op opvattingen over psychische problematiek waar zij in interactie met hun naasten, zorgverleners en hun cultuur aan worden blootgesteld. Die opvattingen kunnen zowel stigmatiserend als emanciperend zijn.
We voerden een zogenaamde discoursanalyse uit, waarbij we analyseerden hoe mensen betekenis creëren in hun taalgebruik. We identificeerden vier verschillende patronen van betekenisgeving: psychische problematiek als “zwakte”, als “sociale isolatie”, als “behoefte aan zorg” en als “verloren verbinding”. We zagen dat het voor mensen helpend was wanneer ze bekend waren met verschillende emanciperende discoursen over psychische problematiek en deze konden integreren tot een persoonlijk verhaal. Herstel werd bemoeilijkt wanneer de eigen betekenisgeving botste met heersende opvattingen in de geestelijke gezondheidszorg. Dit speelde met name bij mensen die hun afhankelijkheid van zorg benadrukten en botsing ervoeren met het zelfredzaamheidsideaal van hun behandelaren.
Hier kun je het hele artikel lezen.