Betekenisgeving aan trauma door mensen met psychosegevoeligheid

Nieuwe Verhalenbankstudie gepubliceerd!

De sterkte van het verband tussen trauma en psychose is vergelijkbaar met het verband tussen roken en longkanker. Desondanks wordt trauma en PTSS in de GGZ onvoldoende herkend en behandeld bij mensen met psychosegevoeligheid. Hoe kunnen we betere traumasensitieve zorg van de grond krijgen? Allereerst door van ervaringsverhalen te leren:

Bij de Verhalenbank Psychiatrie onderzochten we hoe mensen met psychosegevoeligheid zelf naar trauma kijken en wat hen heeft geholpen en tegengewerkt in het herstel van trauma. We richtten ons daarbij op processen van betekenisgeving, als onderdeel van persoonlijk herstel. Eerder onderzoek suggereert dat mensen met psychosegevoeligheid moeite hebben met betekenisgeving. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe betekenisgeving kan worden ondersteund in de geestelijke gezondheidszorg.

In een kwalitatief onderzoek analyseerden we 21 interviewtranscripten uit de Verhalenbank Psychiatrie met behulp van de verhaallijnanalyse. We identificeerden vier verschillende verhaaltypes waarin trauma steeds een andere betekenis had voor de verteller: (1) De GGZ als verkeerde setting om betekenis te vinden (2) Voortdurende strijd om traumatherapie te kunnen krijgen (3) Blootstelling aan trauma als bedreiging van een stabiel leven en (4) Trauma onthulling als oplossing van vervreemding.

Uit de verhalen kwam naar voren dat mensen stigma in de GGZ dikwijls als tegenwerker bij betekenisgeving aan trauma ervaarden. Het ging dat met name om een pessimistische visie op hun mogelijkheden om inzicht en coping te ontwikkelen, wat zich vaak vertaalde in beperkte (trauma)therapie opties. Uit de verhalen kwam naar voren dat het proces van betekenisgeving aan trauma vaak begon met steunende, niet-oordelende relaties met individuen of gemeenschappen, waarin mensen zich veilig voelden om trauma te bespreken en gestimuleerd werden tot zelfonderzoek. Mensen met een hoog geïntegreerd traumaverhaal waren vaak buiten de GGZ op zoek gegaan naar manieren om betekenis te geven aan hun ervaringen. Zelf-scholing, (lichaamsgerichte) behandeling in het alternatieve circuit, en peer-support werden genoemd als belangrijke helpers in dit proces.

In dit (Engelstalige) artikel kun je meer lezen over de uitkomsten.